در خصوص صنعت فولاد در کشور عزیزمان ایران، کتاب ها و مقالات زیادی نوشته شده است. اما در این مقاله سعی داشتیم در کامل ترین حالت ممکن صنعت فولاد در ایران را از گذشته تا کنون به صورت داستان برای شما عزیزان تعریف کنیم. با ما همراه باشید تا همه چیز را در مورد صنعت فولاد ایران به شما بگوییم.
آغاز پروژه ذوب در شما کشور
در سال ۱۳۰۶، طرحهایی برای ایجاد کارخانههای ذوب در شمال کشور برای تولید خطوط ریلی در داخل کشور طراحی شد. از بودجه راه آهن مبلغی برای این منظور در نظر گرفته شد و یک کارشناس آلمانی مشغول انجام مطالعات امکان سنجی شد. آهن مناسب در نزدیکی سمنان یافت شده بود، اما زغال سنگ نبود. در نتیجه ادامه فعالیتها، به معدن زغال سنگ که حدود 1۶0 کیلومتر دورتر بود، وابسته بود، بنابراین باید یک راه آهن ویژه بین معدن زغال سنگ و کارخانه اصلی ساخته شود. علاوه بر این، بیم آن می رفت که اگر کارخانه با تمام ظرفیت کار کند، ذخایر زغال سنگ سمنان در پانزده سال آینده تمام شود.
توقف پروژه ساخت کارخانه ذوب
پروژه در پایان سال ۱۳۰۷ منتفی شد. علیرغم این واقعیت که مطالعات امکان سنجی هزینه ها را دو برابر مبلغی که مجلس تخصیص داده بود برآورد کرده بود، و شرکت کروپ آلمانی که یکی از اصلیترین فولادسازان و تولیدکنندگان اسلحه در جهان تا پایان جنگ جهانی دوم بود، حتی هزینههای آن را بسیار بالاتر پیش بینی می کرد.
راه اندازی مجدد پروژه در سال ۱۳۱۷
اگرچه دولت این پروژه را موقتا متوقف کرد، اما آن را فراموش نکرد. در سال ۱۳۱۷، پس از مطالعات بسیار و آماده سازی شرایط، بین ایران و کنسرسیوم آلمانی (Demag-Krupp) برای ساخت یک کارخانه فولاد با دو کوره بلند با تولید روزانه 150 تن، توافق شد. این کارخانه قرار بود، در مدت سه سال و نیم تکمیل شود و 1200 کارگر با ظرفیت کامل مشغول به کار شوند. محل اولیه قرار بود در جنوب تهران و نزدیک کارخانجات سیمان باشد، اما کرج به دلیل تامین آب مناسب تر، به جای آن انتخاب شد. اما یک نقطه ضعف این بود که ذخایر زغال سنگ برای نیروگاه و کوره های بلند باید از شمشاک و زیراب در فاصله ۵۷ کیلومتری منتقل می شد.
توقف پروژه با آغاز جنگ جهانی دوم
رضا شاه در سال ۱۳۱۷ اولین سنگ بنا را گذاشت و اگرچه کار طبق برنامه پیش رفت، اما در سال 1941 که متفقین به ایران حمله کردند، کارها هنوز ناتمام بود. این اتفاق به این معنی بود که کل پروژه به خطر افتاد، زیرا تمام روابط با آلمان قطع شد که منجر به از بین رفتن پروژه شد. بخشی از ماشین آلات هنوز در دریا بود که جنگ جهانی دوم آغاز شد و توسط متفقین تصرف شد و بقیه در آلمان باقی ماند و نابود شد. ساختمان های نیمه تکمیل شده در کرج ویران شدند. همچنین تعداد کمی ریختهگری سنتی و کورههای بلند آهن در مازندران وجود داشت و احداث کارخانه جدیدی در آن منطقه برای ذوب 300 تن آهن در روز مورد توجه قرار گرفت.
پس از جنگ جهانی دوم، دولت می خواست کارخانه کرج را (به شرط وجود زغال سنگ) برای ساخت ریل، تراورس، تیرآهن و ورق تکمیل کند. با این حال، گزارش مشاوران خارج از کشور توصیه به عدم انجام آن داشت. از آن زمان تاکنون «بیشتر از هر صنعت دیگری در ایران درباره صنعت فولاد گفته شده ولی کمتر به سرانجام رسیده است.
پافشاری دولت بر ساخت کارخانه تولید فولاد
دولت بر تمایل خود برای داشتن یک کارخانه فولاد پافشاری کرد و 25 گروه مختلف از مشاوران را استخدام کرد که همه به یک نتیجه رسیدند که کارخانه فولاد قابل دوام نیست. اگرچه شرکت کروپ در سال ۱۳۳۱ با تمدید قرارداد خود برای ساخت کارخانه موافقت کرد، اما بانک جهانی (بانک بین المللی بازسازی و توسعه، IBRD) در سال ۱۳۳۸ از تامین مالی پروژه خودداری کرد. در سال ۱۳۴۰، پیشنهادی توسط مهندسان مستقر در لندن تهیه شد. شرکت کارخانه نورد کرج، به عنوان فاز اول یک کارخانه فولادسازی یکپارچه، نیز قادر به تامین مالی IBRD نبود. این پروژه پس از آن متوقف شد، اگرچه بودجه آن در برنامه سوم توسعه تخصیص داده شده بود.
اجرای ۳ طرح ریخته گری و فولادی دیگر
طرح یک کارخانه ریخته گری خصوصی در خوزستان برای فرآوری ضایعات وارداتی (35000 تن در سال) تصویب شد. این پروژه در سال ۱۳۴۳ محقق شد، زمانی که توافقی بین یک شرکت ایرانی خصوصی و یک شرکت سوئدی برای ساخت کارخانه فولاد ضایعات حاصل شد. در همین حال، کارخانجات مهمات سازی ارتش یک ریخته گری پنج تنی و راه آهن دولتی ایران یک ریخته گری قوس الکتریکی 10 تنی در روز به دست آوردند. ماشین سازی ایران، یک شرکت خصوصی، در سال 1960 یک کارخانه ریخته گری چدن با ظرفیت سالانه 6000 تن در اهواز احداث کرد. عمدتاً لوله های چدنی تولید میکرد.
امضای قرارداد با اتحاد جماهیر شوروی برای احداث کارخانه فولاد در اصفهان
اساس تولید آتی فولاد در ایران با امضای قراردادی با اتحاد جماهیر شوروی در سال 1965 برای تامین مالی و احداث کارخانه فولاد در اصفهان (شرکت ملی فولاد ایران، NISC) گذاشته شد. بازپرداخت وام از طریق تحویل گاز طبیعی از ایران به اتحاد جماهیر شوروی انجام شد. این کارخانه دولتی شامل چهار واحد تولیدی با استفاده از فناوری فرآوری کوره بلند با ظرفیت تولید 550000 تن در سال بود. کارخانه ذوب آهن اصفهان (آریامهر که بعدها آهن اصفهان نامیده شد) راه اندازی شد و بخش چدن آن در سال 1350 به بهره برداری رسید. در آن زمان قراردادی برای توسعه کارخانه ذوب آهن اصفهان به ظرفیت 1350 تن منعقد شد. کار در سال 1973 آغاز شد، اما به دلیل تحولات سیاسی و اقتصادی کارخانه تا سال 1983 تکمیل نشد. ولی دو کارخانه دیگر برای فرآوری آهن اسفنجی (ظرفیت 400000 تن) در سال 1972 توسط گروه صنعتی شهریار احداث شد. که پس از انقلاب اسلامی ملی شدند و اکنون توسط شرکت ملی صنایع فولاد ایران اداره می شوند. همچنین شرکت نورد و لوله اهواز برای تولید 140000 تن فولاد برای لوله سازی در سال و شرکت لوله سازی شهریار برای تولید 80000 تن در سال لوله های بدون درز و گالوانیزه (قطر 0.5 تا 5 اینچ) ساخته شد. ، هر دو در سال 1973.
موانع پیش روی کارخانه ذوب آهن اصفهان
مشکلات پیش آمده در کارخانه ذوب آهن اصفهان و کوره های بخش خصوصی (کمبود ضایعات و زغال سنگ کک با کیفیت) سیاست دولت را برای توسعه صنعت آهن و فولاد کشور برای پاسخگویی به تقاضای رو به رشد داخلی محدود کرد. توسعه روشهای جدید فناوری فرآوری احیای مستقیم، با توجه به این واقعیت که ایران دارای منابع غنی گاز طبیعی و مواد اولیه مختلف مورد نیاز، بهویژه سنگ آهن بود، شرایط مناسبی برای دولت فراهم کرد. در سال ۱۳۴۹ یک شرکت دولتی دیگر برای تولید محصولات آهن و فولاد با استفاده از فرآیند احیای مستقیم و همچنین بسیج معادن سنگ آهن مربوطه ایجاد شد. برای تحقق این امر، دو قرارداد بین شرکت NISCO و یک کنسرسیوم اروپایی-آمریکایی برای ساخت دو کارخانه فولادسازی یکپارچه در بندرعباس و اهواز و یک کارخانه نورد سنگین در اهواز منعقد شد.
پس از انقلاب اسلامی در سال 1357 تحولات اساسی در سازمان صنعت فولاد ایران به وجود آمد. این دو شرکت دولتی ادغام شدند و شرکت NISCO وابسته و وزارت صنایع و معادن تأسیس شد. NISCO اکنون صنعت فولاد ایران را از مرحله اکتشاف مواد اولیه مربوطه تا بازاریابی محصولات خود در بازارهای داخلی و بین المللی هدایت و نظارت می کند. NISCO به عنوان بزرگترین شرکت دولتی فولاد در خاورمیانه، در سالهای 1999 و 2000 رتبه 26 را در جدول شرکتهای بزرگ تولیدکننده فولاد جهان کسب کرد. NISCO همچنین عضو ثابت موسسه بینالمللی آهن و فولاد است.
صنعت فولاد ایران در طول جنگ ایران و عراق
در طول جنگ ایران و عراق (1980-1988) توسعه صنعت فولاد انگیزه خود را تا حدی از دست داد. ساخت مجتمع فولاد اهواز در سال 1353 با ظرفیت برنامه ریزی شده معادل 2.35 میلیون تن در سال آغاز شد. تکمیل آن برای سال ۱۳۶۲ برنامه ریزی شده بود، اما به دلیل آسیب های ناشی از حملات هوایی عراق به تعویق افتاد و هزینه کارخانه 40 درصد بیشتر از برآورد اولیه بود.
شرایط صنعت فولاد پس از آتش بس
اما بلافاصله پس از آتش بس و اجرای برنامه های پنجساله اول و دوم توسعه کشور، صنعت فولاد رشد قابل توجهی را کسب کرد. در سال ۱۳۶۷ حجم تولید فولاد از یک میلیون تن در سال فراتر نرفت. اما در سال ۱۳۷۸ به 6.3 میلیون تن و در سال ۱۳۸۸ به 6.6 میلیون تن رسید. این به دلیل تکمیل پروژه های قدیمی و اجرای پروژه های جدید بود.
مجتمع فولاد اهواز
از جمله پروژه های قدیمی قابل توجه، پروژه مجتمع فولاد اهواز بود که در 12 کیلومتری اهواز در زمینی به وسعت 300 هکتار ساخته شده است. اولین کارخانه در سال ۱۳۶۸ با ظرفیت 55000 تن در سال آماده بهره برداری شد. شمش های فولادی 150×150 میلی متری آن به NISCO عرضه می شود که آنها را به تیرها و میله های گرد تبدیل می کند.
توسعه مجتمع فولاد اهواز
فاز دوم و سوم (دو کوره و یک واحد ریخته گری) مجتمع فولاد اهواز با ظرفیت تولید 1.6 میلیون تن در سال به ترتیب تا سال 1368 و 1369 تکمیل شد. این خروجی توسط پروژه نورد سنگین کاویان که بخشی از مجتمع فولاد اهواز است به ورق تبدیل می شود. کار بر روی کارخانه کاویان در سال 1976 شروع شده بود و در سال 1989 (با تاخیر) به پایان رسید. خروجی آن شامل 400000 ورق 8-40 میلی متری و 300000 تن اسلب.
کارخانه فولاد نصر اهواز
در اهواز کارخانه فولاد نصر نیز وجود دارد که در سال۱۳۶۷ معادل 125000 تن بیلت فولادی تولید کرد که ظرفیت طراحی آن 360000 تن است.
مجتمع تولید فولاد خوزستان
مجتمع تولیدی فولاد خوزستان در سال های 1381 تا 1381 یک میلیون و 698 هزار تن فولاد تولید کرد که رکورد تولید سالانه خود را به ثبت رساند. این مجتمع قرار بود تقریباً دو میلیون تن فولاد در سالهای ۱۳۸۴-۱۳۸۳ تولید کند.
احداث کارخانه تولید فولاد آلیاژی در ایران
یکی از اولین پروژه های جدید احداث کارخانه فولاد آلیاژی ایران در یزد بود که در سال 1367 آغاز و در سال 1377 به بهره برداری رسید و ظرفیت تولید 120000 تن مقاطع فولادی و 20000 تن شمش فولاد آلیاژی دارد. البته قرار بود ظرفیت بعداً به 200000 تن افزایش یابد.
مجتمع فولاد مبارکه
پروژه جدید دیگر مجتمع فولاد مبارکه (مجتمع فولاد مبارکه) بود که بزرگترین پروژه صنعتی ایران است. این توسط یک کنسرسیوم ایتالیایی ساخته شده است و در زمینی به مساحت 35 کیلومتر مربع واقع شده است و دارای 28 کارخانه مرتبط و همچنین تعدادی کارخانه غیر مرتبط است.
محل کارخانه فولاد مبارکه
در ابتدا قرار بود در بندرعباس ساخته شود، اما تصمیم بر این شد که در 75 کیلومتری جنوب غربی اصفهان برای نزدیکتر شدن به معادن زغالسنگ چادرملو ساخته شود که بر قیمت تمام شده محصولات نهایی آن افزود. شرکت فولاد مبارکه وابسته به شرکت NISCO و همچنین اولین کارخانه تولید فولاد تخت یکپارچه در جمهوری اسلامی ایران است که بر اساس فناوری DRI (اکسایش مستقیم آهن) توسعه یافته است.
ظرفیت کارخانه فولاد مبارک اصفهان
این کارخانه در اواخر سال ۱۳۷۱ با ظرفیت تولید 2935 میلیون تن فولاد مایع در سال به بهره برداری رسید. ظرفیت فعلی 2.8 میلیون تن در سال برآورد شده است. توسعه این کارخانه تا ظرفیت سالانه 4.1 میلیون تن در حال انجام است. قرارداد توسعه بین ایران و سه شرکت ایتالیایی به صورت قرارداد بای بک امضا شد.
مجتمع فولاد صبا
مجتمع فولاد صبا در نزدیکی اصفهان، توسط کارخانه ذوب آهن اصفهان طراحی و ساخته شده است، سالانه 700 هزار تن ورق فولادی به تولید کشور می افزاید.
مجتمع فولاد خراسان
مجتمع فولاد خراسان در نیشابور (51 درصد خصوصی، 49 درصد ذوب آهن اصفهان) با ظرفیت سالانه 550 هزار تن در سال 1381 به بهره برداری رسید که ظرفیت آن با کارخانه آهن اسفنجی افزایش و ظرفیت آن به 1.3 میلیون تن افزایش می یابد.
پروژه فولاد میبد و زاگرس و ظرفیت های آنها
پروژه فولاد میبد ظرفیت تولید300000 تن چدن در سال را دارد. پروژه فولاد زاگرس در استان کردستان ظرفیت تولید 70 هزار تن چدن در سال را دارد. قرار است بعداً یک کارخانه تراکم اضافه شود. پروژه فولاد هرمزگان با ظرفیت 1.5 میلیون تن فولاد خام برنامه ریزی شده است.
توسعه صنعت فولاد با طرح اسکله بندر عباس
پروژه در حال اجرا اسکله بندرعباس برای تداوم برنامه های توسعه صنعت فولاد (به ویژه در ذوب آهن اصفهان و فولاد مبارکه)، امکان جابجایی 5 میلیون تن مواد معدنی در سال را در این بندر فراهم می کند و امکان پهلوگیری کشتی ها را فراهم می کند.
اسکله بندر امام و ظرفیت های جابجایی مواد اولیه
همچنین پروژه اسکله بندر امام امکان جابجایی 5 میلیون تن سنگ آهن در سال در مجتمع فولاد خوزستان را فراهم می کند. کشتی هایی با ظرفیت 60000 تن می توانند در اسکله پهلو بگیرند، در حالی که لایروبی بیشتر امکان پهلوگیری کشتی های 100000 تنی را فراهم می کند. نه تنها دسترسی و ظرفیت بندر برای صنعت فولاد ایران مهم است، بلکه برای سیستم ریلی نیز مهم است. بر اساس اعلام وزارت صنایع و معادن، در سال1379 حدود 50 درصد از کل ظرفیت راه آهن به حمل و نقل شرکت ملی فولاد اختصاص یافت و با برنامه ریزی برای افزایش ظرفیت تولید فولاد، تقاضای بیشتری برای ظرفیت ریلی ایجاد خواهد شد.
سهم ایران از تولید فولاد جهانی در سالیان گذشته
تولید جهانی فولاد در سال 2000 به 850 میلیون تن رسید که سهم ایران از آن 6.7 میلیون تن بود. سپس ایران در میان کشورهای تولیدکننده فولاد رتبه بیست و سوم و در سال 2004 رتبه بیست و یکم را به خود اختصاص داد. شرکت NISCO گزارش داد که تولید سالانه فولاد در ایران برای سال 1382 حدود 8.13 میلیون تن برآورد شده است که اولین باری است که تولید فولاد ایران از هشت میلیون تن فراتر میرود. این بدان معناست که ایران توانست 70 درصد نیاز داخلی را تامین کند و در عین حال حدود 1.5 میلیون تن فولاد صادر کند. صادرات بخش کوچکی از تولیدات فولاد و سایر صنایع فلزی را تشکیل می دهد. فقط شمش و مقداری آلومینیوم صادر شد و کمتر از 1 درصد کل صادرات در سال ۱۳۷۸ بود.
واردات و صادرات فولاد در سال ۲۰۰۳
ایران قرار بود در سال ۱۳۸۲ حدود 8.1 میلیون تن فولاد و 7.6 میلیون تن ورق فولادی تولید کند. تولید فولاد و اسلب فولادی به مقدار مساوی. با این حال، مصرف داخلی فولاد در سال 2002 به 11 میلیون تن رسید که به معنای واردات بیش از 3.5 میلیون تن فولاد بود. مصرف داخلی فولاد برای سال 2003 حدود 12 میلیون تن پیش بینی شده بود که احتمالاً با رونق بخش ساخت و ساز افزایش می یابد. زیرا ایران برخلاف بسیاری از کشورهای جهان که از بتن و میلگرد استفاده می کنند، از تخته سنگ آهن در ساخت و ساز استفاده می کند که این امر نیز بر ناپایداری ساختمانها می افزاید. علیرغم همه اینها، ایران در سال 2002 موفق به صادرات 1.5 میلیون تن محصولات فولادی شده است. فولاد ایران به دلیل کیفیت بالا و قیمت مناسب، قابل رقابت با محصولات اروپایی است. تنها مسئله ای که مانع از مسیر صادرات بیشتر می شود، تقاضای داخلی است که از تولید بیشتر است.
شرکت ملی فولاد ایران
وابسته به وزارت صنایع و معادن ایران است. این شرکت مسئول اداره، سیاست گذاری و تامین مالی اکتشاف، تولید، توزیع و فروش فولاد در ایران. این سازمان از طریق زیرمجموعه های خود، اسلب، بلوم، بیلت، تیرآهن، میله گرد، رول سرد و گرم، میله، لوله و ورق گالوانیزه تولید می کند. پنج کارخانه بزرگ فولادی یکپارچه را حفظ می کند. طبق گزارشات، 49 درصد از شرکت صنعتی فولاد متحد مستقر در کویت را در اختیار دارد.
شرکت بین المللی ایران ایرتک
شرکت مهندسی بین المللی ایران (ایریتک) در سال 1354 با همکاری شرکت ملی صنایع فولاد ایران، بانک صنعت و معدن و یک شرکت ایتالیایی به عنوان سهامداران برای ارائه خدمات مهندسی به صنایع فولاد ایران تاسیس شد.
تاسیس شرکت صنعتی چادرملو
شرکت معدنی و صنعتی چادرملو با سرمایه گذاری بانک سپه و شرکت ملی فولاد ایران تاسیس شد.
چشم انداز صنعت فولاد ایران
چشم انداز صنعت فولاد ایران به دلیل منابع بزرگ و غنی مواد خام، منابع انرژی غنی و ارزان، سرمایه انسانی و دانش فنی مطلوب به نظر می رسد. ایران در 20 سال گذشته نه تنها ظرفیتهای تولیدی جدیدی اضافه کرد که به طور قابل توجهی هزینه واردات کشور را کاهش داد و حتی صادرات محصولات فولادی را ممکن کرد، بلکه ظرفیت فناوری خود را نیز توسعه داد. به عنوان مثال، ایران روش فعال سازی مجدد مستقیم خود را برای تولید آهن با 96 درصد «فلزاسیون» ایجاد کرد که مؤثرتر از سه روش متعارف دیگر است. این روش برای یک شرکت ایتالیایی ثبت اختراع و مجوز شده است.
نقش ذوب آهن اصفهان در صنعت فولاد ایران
مجتمع ذوب آهن اصفهان همچنین در حال توسعه تکنیک های نوین تولید آهن اسفنجی، ساخت صنایع دستی سنگین وزن و … بوده است.
شرکت فولاد تکادو
شرکت تکادو به عنوان یک شرکت سرمایه گذاری و زیرمجموعه ذوب آهن اصفهان تاسیس شد. با حضور پرسنل ذوب آهن اصفهان شروع به فعالیت کرد و پس از یک دهه به یکی از بزرگترین شرکت های سرمایه گذاری در صنعت فولاد تبدیل شد. این شرکت در حال حاضر متشکل از 13 شرکت و دارای 25 شرکت وابسته است و در بیشتر جنبه های صنعت فولاد درگیر است (منبع اینترنتی 8).
جایگاه صنعت فولاد ایران در جهان
در سال 2020، ایران با تولید 29 میلیون تن فولاد خام، دهمین تولیدکننده بزرگ فولاد خام جهان بود. بر اساس آخرین گزارش انجمن جهانی فولاد، ایران در نیمه اول سال 2021 با تولید 15 میلیون تن فولاد، که 8 درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد داشته، دهمین تولیدکننده بزرگ فولاد جهان در نیمه اول سال 2021 است. تولید فولاد ایران در ماه ژوئن 2.5 میلیون تن بود که نسبت به مدت مشابه سال قبل 2 درصد افزایش داشت. این کشورها در میان 10 تولیدکننده برتر فولاد در نیمه اول سال 2021 قرار دارند:
تولید فولاد در کشور آلمان
حجم فولاد خام تولید سالانه در آلمان در معرض نوسانات شدید است. بر اساس گزارش انجمن جهانی فولاد، تولید فولاد آلمان در سال 2020 به حدود 35.7 میلیون تن رسید و این کشور را در رتبه هشتم در میان ده تولیدکننده بزرگ جهان قرار داد. اگرچه آلمان یکی از کشورهای پیشرو در تولید فولاد است، اما طبق گزارش این انجمن، این کشور در سال 2020 در مجموع 18.2 میلیون تن فولاد وارد کرده است که سومین واردکننده بزرگ فولاد در جهان است.
تولید فولاد کشور چین
این در مورد چین نیز صدق می کند. اگرچه این کشور بزرگترین تولید کننده فولاد جهان است، اما سال گذشته 37.9 میلیون تن فولاد وارد کرد. آلمان در سال 2020 بیش از 35 میلیون تن فولاد مصرف کرد و این کشور را به هفتمین مصرف کننده بزرگ فولاد در جهان تبدیل کرد.
صنعت فولاد ایران پس از تحریم های اعمال شده در پی خروج آمریکا از برجام
صنعت فولاد ایران از تحریم های اعمال شده در پی خروج یکجانبه آمریکا از برجام رنج می برد. با این حال، آخرین گزارش انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران (ISPA) نشان میدهد که صادرات شرکتهای فولادی ایران در سهماهه دوم سال 2021 نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش چشمگیری داشته است. ایران در مجموع 2.5 میلیون تن فولاد صادر کرد که نسبت به 1.4 میلیون تن در مدت مشابه سال گذشته 78 درصد رشد داشت. گزارش ایسپا نشان می دهد که واردات فولاد نیز در این مدت 2 درصد افزایش یافته است. می توان گفت که تحریمهای آمریکا نه تنها تأثیر عمدهای بر این بخش نگذاشت، بلکه در واقع باعث افزایش صادرات فولاد ایران شد.
تجارت فولاد ایران و آلمان
تجارت آهن و فولاد آلمان و ایران را در 10 سال گذشته نشان می دهد که پس از اجرایی شدن توافق هسته ای در سال 2015، حجم تجارت آهن و فولاد بین ایران و آلمان رشد نسبتاً قوی داشت. با این حال، شروع تحریم های ایالات متحده و گسترش ویروس کرونا تأثیر منفی بر این صنعت گذاشته است. انتظار می رود با کاهش سیاسی تنش ها، هر دو طرف با افزایش پتانسیل ها دوباره به یکدیگر نزدیک شوند.
نقش فولاد در صنایع مختلف
امروزه آهن و آلیاژهای آن مانند فولاد اساس فناوری ماشین آلات در جهان را تشکیل می دهند و در صنایع مختلف از جمله ساختمان سازی، پل سازی، صنعت خودروسازی، صنعت کشتی سازی و تولید لوکوموتیو کاربرد فراوانی دارند.
اهمیت فولاد در کشورها
اهمیت صنعت فولاد در توسعه کشورهای مختلف، پایداری زیستمحیطی این محصول و همچنین پیشبینیهای سازمانهای بینالمللی در افزایش تقاضای جهانی فولاد در چند دهه آینده، به حمایت دولتها و بخشهای خصوصی از این صنعت کمک کرده است.
افزایش صادرات فولاد ایران
رئیس سازمان توسعه و بازسازی معادن و صنایع معدنی ایران گفت: بیش از 40 درصد فولاد خام تولیدی ایران به بازارهای مختلف دنیا صادر میشود. این مقام مسئول خاطرنشان کرد: از یک میلیارد و 790 میلیون تن تولید سالانه فولاد خام جهان، حدود 30 درصد آن توسط کشورهای تولیدکننده صادر می شود، بنابراین سهم 40 درصدی ایران در صادرات بیشتر از جهان است.
ایران دهمین تولید کننده بزرگ فولاد در جهان
گزارش اخیر سازمان جهانی فولاد نشان میدهد که ایران دهمین فولادساز بزرگ جهان در سال ۲۰۱۸ شد. بر اساس این گزارش، ایران در سال 2018 25 میلیون تن فولاد خام تولید کرد که نشان دهنده رشد 17.7 درصدی نسبت به 21.2 میلیون تن در سال 2017 است.
WSO به عنوان موسسه بین المللی آهن و فولاد در 10 ژوئیه 1967 تأسیس شد. در 6 اکتبر 2008 نام خود را به انجمن جهانی فولاد تغییر داد. این انجمن پنجاهمین سالگرد تاسیس خود را در سال 2017 جشن گرفت.
بخش های تولیدکننده فولاد در ایران
در حال حاضر دهها بخش و مجتمع فولادی در ایران وجود دارد که از آن جمله میتوان به مجتمع متالورژی مبارک اصفهان، مجتمع متالورژی کاویان، مجتمع متالورژی بناب، شرکت فولاد فولاد خوزستان و گروه صنعتی سپاهان اشاره کرد. که در صنعت تولید فولاد و محصولات آن مانند میلگرد، تیرآهن و انواع ورق فولادی فعالیت می کنند.
آیا تولیدات فولاد ایران نیازهای داخل به فولاد را رفع می کند؟
محصولات صنعت فولاد ایران نه تنها نیاز داخلی را تامین می کند بلکه به برخی از کشورهای خاورمیانه، آفریقا و اروپا صادر می شود. بر اساس گزارش انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران (ISPA)، صنعت فولاد ایران برای دستیابی به هدف 55 میلیون تن در سال تا سال 2025 به سرمایه گذاری جدید 27.4 میلیارد دلاری نیاز دارد. حدود 3.5 میلیارد دلار باید مستقیماً در تولید فولاد و مواد اولیه سرمایه گذاری شود.
صنعت لوله و پروفیل فولادی
یکی از بزرگترین مصرف کنندگان کلاف و ورق فولادی، صنعت لوله و پروفیل است. این صنعت در حال حاضر متشکل از بیش از 90 شرکت با ظرفیت کل تولید 1920000 تن در سال می باشد. کارخانه نورد و پروفیل ساوه با ظرفیت سالانه 1.200.000 (یک میلیون و دویست هزار) تن، نه تنها بیشترین سهم بازار بلکه بیشترین تنوع تولید لوله و پروفیل را دارد.
تولید کنندن فولاد در ایران
امروزه تولید فولاد ایران نزدیک به 8 میلیون تن در سال است که 1.2 میلیون تن آن توسط بخش خصوصی تولید می شود. این میزان هنوز بسیار کمتر از سطح مصرف سالانه 13 تا 14 میلیون تنی است. به همین دلیل میزان واردات این صنعت در 6 ماهه نخست سال جاری به بیش از 3 میلیون تن رسیده است. این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل 119 درصد افزایش نشان می دهد.
در نتیجه کمبود، بسیاری از پروژههای جدید و توسعهیافته در حال اجرا هستند تا این شکاف را پر کنند. در اینجا برخی از موارد قابل توجه تر آورده شده است:
مجتمع فولاد هرمزگان در حوالی بندرعباس
کنسرسیومی به سرپرستی اس ام اس دیماگ قراردادی با شرکت نیسکو برای ساخت آسیاب برای تولید بیش از 1.5 میلیون تن اسلب علاوه بر کارخانه کلسینه آهک منعقد کرده است. قرارداد دیگری برای یک کارخانه کاهش مستقیم با شرکت مهندسی معدن و فلزات ثبت شده در آلمان امضا شده است.
ذوب آهن اصفهان
فاز توسعه شرکت ذوب آهن اصفهان مجتمع فولاد صبا برای تولید بیش از 700000 (هفتصد هزار) تن در سال ورق گرم: با موفقیت راه اندازی شده و هم اکنون در مرحله آزمایش قرار دارد.
واحد قلع ورق مبارکه
این واحد در شهریور 1382 توسط رئیس جمهور خاتمی افتتاح شد و پیش بینی می شد در سال 1383 به ظرفیت کامل خود یعنی 200000 (دویست هزار) تن در سال برسد.
کارخانه گندله سازی سیرجان
نیسکو قراردادی را با شرکت Lurgi آلمان در خصوص احداث کارخانه گندله سازی با ظرفیت 4 میلیون تن در سال در سیرجان توسط شرکت سنگ آهن گل گهر منعقد کرده است.
کارخانه گندله سازی چادرملو
کنسرسیوم ژاپنی به رهبری کوبه استیل قراردادی را برای تامین تجهیزات شرکت معدنی و صنعتی چادر مالو برای کارخانه جدید گندله سازی سنگ آهن به ظرفیت 3.4 میلیون تن در سال در اردکان استان یزد امضا کرد.
مجتمع قلع تبریز
دانیلی، تولید کننده کارخانه فولاد ایتالیا، در نظر دارد در ساخت کارخانه قلع و قمع 200000 (دویست هزار) تنی در سال در تبریز مشارکت کند.
بزرگترین کارخانه فولاد جهان
امروزه بزرگترین کارخانه فولاد جهان در گوانگ یانگ کره جنوبی قرار دارد. غول فولادسازی کره جنوبی، پوسکو بازسازی پنجمین کوره بلند خود را برای افزایش ظرفیت سالانه 10 درصدی در بزرگترین مجتمع فولادسازی جهان در گوانگ یانگ، استان جئولا جنوبی به پایان رساند.
این شرکت اعلام کرده است که پس از اتمام کار تعمیرات چهار ماهه، عملیات کوره بلند پنجم را در آسیاب گوانگ یانگ خود از سر گرفته است. پس از بازسازی، کوره پنجم در حال حاضر 5500 متر مکعب است که 40 درصد بزرگتر از اندازه قبلی 3950 متر مکعب است و قادر است روزانه 13700 تن فلز مذاب را تولید کند. همچنین ظرفیت کل کارخانه گوانگ یانگ را 10 درصد از 21 میلیون تن به 23 میلیون تن در سال افزایش داده است که برای تولید 23 میلیون دستگاه خودرو کافی است و موقعیت خود را به عنوان بزرگترین مجتمع واحد کارخانه فولاد در جهان تثبیت می کند.
ظرفیت تولید کارخانه پوسکو کره جنوبی
شرکت های بزرگ فولادسازی جهانی به طور متوسط قادر به تولید 1.9 تا 2.0 تن آهن مذاب در هر متر مکعب در روز هستند در حالی که پوسکو می تواند 2.2 تن در هر متر مکعب در روز تولید کند. به گفته این شرکت، کارخانه های فولاد پوسکو در گوانگ یانگ و پوهانگ با داشتن بهترین رقابت در جهان، به صورت شبانه روزی کار می کنند.
اهمیت صنعت فولاد در کشور های توسعه یافته و درحال توسعه
فولاد ماده ای است که برای پایداری در جامعه مدرن نقش اساسی دارد. این مخلوطی از فلزات مختلف، آهن و کربن برای تولید نوع سخت تری از فلز است. ما محصولات فولادی فراوانی را می بینیم که در زندگی روزمره ما استفاده می شوند. کارد و چنگال، ماشین، پل، حتی دستگیره در از فولاد با درجه های مختلف ساخته شده است. کشورهای توسعه یافته مانند ایالات متحده و بریتانیا فولاد با کیفیت را در مقادیر عمده تولید می کنند. در کشورهای در حال توسعه مانند فیلیپین، فولاد بهتر از تولیدکنندگان با کیفیت از کشورهای دیگر وارد می شود، زیرا فناوری های صنعتی آنها قطعاً پیشرفته تر است. تامین کنندگان فولاد در فیلیپین با ادامه رشد و توسعه کشور، مشتریان زیادی دارند.
برای مطالعه بیشتر می توانید مقاله نقش فولاد در اقتصاد جهانی را مطالعه نمایید.
فولاد و محیط زیست
فولاد کاملاً سازگار با محیط زیست است. درست است که 6.5٪ از انتشار کربن به دلیل تولید فولاد است، اما فولاد ساخته شده 100٪ قابل بازیافت است، برای تعداد بی نهایت بار. ردپای کربن بسیار کمی در چرخه زندگی خود در مقایسه با سایر مواد خام باقی می گذارد. حدود قسمت عمده فولاد تولید شده امروز از استفاده مجدد از محصولات فولادی تولید شده قبلی حاصل می شود. محدودیت در نرخ تولید بالاتر فولاد بازیافتی به دلیل در دسترس نبودن کافی مواد بازیافتی است زیرا بیشتر فولادهای تولید شده قبلی هنوز تا به امروز مورد استفاده قرار می گیرند.
تاثیرات اقتصادی و اجتماعی صنعت فولاد
فولاد نقشی حیاتی در دنیای مدرن ایفا می کند. فولاد علاوه بر اینکه یکی از مهمترین مصالح ساختمانی و زیرساختی است، توانمندساز طیف وسیعی از فعالیت های تولیدی نیز می باشد. همچنین فرصت هایی برای راه حل های نوآورانه در سایر بخش ها ایجاد می کند و در پروژه های تحقیق و توسعه در سراسر جهان ضروری است.
جمع بندی
فولاد نقش حیاتی در توسعه کشور دارد. بدون آهن و فولاد، شاید طراحی و ساخت ساختمان های سنگین، سیستم حمل و نقل مانند – راه آهن، اتومبیل، کشتی و وسایل نقلیه سنگین بار برای تامین مواد فله دشوار باشد. ویژگی های کلیدی فولاد و آهن مقرون به صرفه، بادوام برای استفاده طولانی مدت، سازه های پایدار و به راحتی در بازار موجود است. توسعه کشور همچنین به سیستم تولید برق و حمل و نقل آنها بستگی دارد.
خرید انواع محصولات فولادی
برای خرید انواع محصولات فولادی و دریافت مشاوری تخصصی برای انتخاب بهینه و راحتتر از میان صدها محصول فولادی می توانید با کارشناسان ما در فروشگاه مسیحا تماس حاصل نمایید.
