لوله گالوانیزه لولهای است که با یک لایه از جنس روی پوشش داده شده است. این پوشش از فلز زیرین در برابر خوردگی محافظت می کند. از این لوله بیشتر برای ساخت و ساز در فضای باز مانند نرده ها یا برای لوله کشی داخلی استفاده می شود.
مقدمه بر فولاد گالوانیزه
فولاد در محصولات مصرفی و تجاری بی شماری استفاده می شود و برای ساختن همه چیز از ابزارهای برش و قالب گرفته تا پل ها، ساختمان ها، مبلمان و غیره استفاده می شود. در ایالات متحده سالانه بیش از 80 میلیون تن فولاد تولید می شود. در حالی که اغلب فولادها از آهن مخلوط با کربن تشکیل شده است، انواع دیگری از فولاد از جمله فولاد گالوانیزه وجود دارد.
فولاد گالوانیزه شبیه فولاد معمولی است با این تفاوت که با یک لایه محافظ از جنس روی پوشش داده شده است. و مانند فولاد معمولی، از آهن تشکیل شده است که با مقدار کمی کربن مخلوط شده است. بیشتر انواع فولاد حاوی بیش از 99 درصد آهن و کمتر از 1 درصد کربن هستند، فولاد گالوانیزه نیز از این قاعده مستثنی نیست.
تفاوت فولاد گالوانیزه و فولاد معمولی
در واقع تفاوت در این است که به فولاد گالوانیزه یک لایه روی اضافه شده است و لایه نازکی از جنس (روی)، سطح آن را می پوشاند. این لایه معمولا با چشم غیرمسلح نامرئی است. فولادهای سنتی این لایه روی را ندارد. اگر فولاد با این لایه اضافی روی ساخته شده باشد، گالوانیزه در نظر گرفته می شود.
تاریخچه گالوانیزاسیون
فرآیند گالوانیزه شدن اولین بار توسط دانشمندان در دهه 1770 مورد بحث قرار گرفت، تقریباً 60 سال قبل از اینکه سرانجام در دهه 1830 معرفی شود. مهندس فرانسوی استانیسلاوس ترانکویل مودسته سورل در سال 1937 اولین حق ثبت اختراع را برای این فرآیند دریافت کرد و بلافاصله پس از آن شروع به ساخت آن کرد. در دهه 1850، اروپا فولاد گالوانیزه را از کارخانه های تولیدی واقع در سراسر قاره تولید می کرد. ایالات متحده مدت کوتاهی پس از آن، اولین کارخانه خود را در دهه 1870 افتتاح کرد.
گالوانیزه کردن به چه معناست؟
به صورت کلی می توان گفت گالوانیزه کردن فرآیند اعمال یک پوشش محافظتی بر روی اهن یا فولاد می باشد. این پوشش از عنصر روی ساخته شده است و برای جلوگیری از زنگ زدن استفاده می شود. گالوانیزه کردن از این جهت مهم است که باعث محافظت طولانی مدت از محصولات فولادی و آهنی را فراهم می کند.
گالوانیزه گرم
برای ایجاد لوله فولادی گالوانیزه، مواد فولادی را در مخازن مذاب عنصر روی قرار می دهند. به این فرآیند گالوانیزه گرم نیز گفته می شود. این دو فلز در این فرآیند از نظر شیمیایی به یکدیگر متصل میشوند و بنابراین هرگز از هم جدا نمیشوند و در نتیجه یک نوع فولاد مقاومتر و ماندگارتر میشود.
رسوب اهک در لوله گالوانیزه
این نوع لوله برای خطوط گاز مناسب نیست، اما معمولاً برای لوله کشی منازل از اواسط تا اواخر دهه 1900 استفاده می شد، زمانی که لولههای مسی جایگزین لوله گالوانیزه شدند، کشف شد که رسوب آهک در لوله های گالوانیزه سریعتر از مس یا پلاستیک رخ می دهد. البته هنوز هم گاهی اوقات در داخل ساختمان برای لوله کشی از لوله گالوانیزه استفاده می شود، به ویژه برای جایگزینی قسمت های کوچک لولهها.
کاربردهای لوله گالوانیزه
لوله های فولادی گالوانیزه از این نظر که با یک لایه محافظ روی پوشانده شده اند با سایر لوله های فولادی و آهنی متفاوت هستند. روی با اکسیژن واکنش می دهد تا اکسید روی ایجاد کند و سپس با دی اکسید کربن واکنش داده و کربنات روی ایجاد می کند. این واکنش به سطح فولاد یا آهن اجازه می دهد تا با روی پیوند بخورد و یک لایه محافظ ایجاد کند. این لایه باعث محافظت در برابر زنگ زدگی و افزایش طول عمر لوله می شود. این لایه محافظ از آن در برابر عوامل بیرونی و موادی که از داخل آنها عبور می کنند محافظت می کند.
آیا لوله گالوانیزه مقرون به صرفه است
لوله های گالوانیزه طول عمر بالایی دارند و مقرون به صرفه هستند و نگهداری کمی نیاز دارند. آنها را می توان به راحتی بازرسی(تعمیر و نگهداری) و مونتاژ کرد.
لوله کشی گالوانیزه
زمانی سرب رایج ترین فلزی بود که برای ساخت لوله های انتقال آب استفاده می شد. تا سال 1900، بیش از 70 درصد شهرهای بزرگتر از لوله های سرب در سیستم های آب آشامیدنی شهری استفاده می کردند. پس از افزایش فشار برای مهار مسمومیت با سرب، سازندگان شروع به جستجوی جایگزینی برای لولههای سرب کردند. در دهه 1960، فولاد گالوانیزه به عنوان انتخابی برای لوله کشی، جایگزین سرب شد.
زنگ زدگی لوله گالوانیزه
لوله گالوانیزه زمانی که در روی مذاب فرو می رود گالوانیزه می شود. پوشش روی به جلوگیری از زنگ زدگی کمک لوله گالوانیزه می کند. اما پس از چندین دهه استفاده، احتمال خوردگی و زنگ زدگی در داخل این لوله ها زیاد می شود که می تواند مشکلاتی را ایجاد کند. اگر در مورد نوع یا نوع لوله ای که در خانه خود دارید مطمئن نیستید، چند راه وجود دارد که می توانید نوع لوله منزل خود را متوجه شوید. محل ورود لولهها به خانهتان را پیدا کنید و لوله را با یک فلز خراش دهید. اگر سطح لوله به رنگ یک سکه (مسی رنگ) باشد، احتمالاً لوله از مس ساخته شده است.
مزایای لوله های گالوانیزه
هنگامی که برای اولین بار از لوله های گالوانیزه استفاده شد، به دلیل آن بود که هزینه کمتری نسبت به مس داشتند. این نوع لوله ها هنوز هم اغلب در پروژه های ساختمانی بزرگ و برای لوله کشی در فضای باز انتخاب می شوند. لوله های گالوانیزه ارزان تر از مس هستند و از پلاستیک بادوام تر هستند. یکی دیگر از مزایای لوله های گالوانیزه این است که قطر آنها بیشتر است تا در مقایسه با مس، آب بیشتری از آن عبور کند.
معایب استفاده از لوله کشی گالوانیزه
بارزترین عیب لوله کشی گالوانیزه خوردگی است که در طول زمان در قسمت داخلی لوله ها ایجاد می شود. از آنجایی که این نوع لوله ها از فولاد ساخته شده اند، حمل آن ها نیز سخت است چراکه بسیار سنگین هستند. اگر قسمتی از لولهها آسیب ببینند، مالک خانه معمولاً با تصمیم سختی برای تعویض آنها ویا تعمیر مواجه میشود، چراکه لایه روی آسیب دیده در آن قسمت منجر به خوردگی سریعتر و بیشتر لولهها میشود. حتی اگر تصمیم دارید یک لوله گالوانیزه را تعمیر کنید، باز هم در مورد هزینه قابل توجهی صحبت می کنید و باید توجه داشت که لوله ها هرگز یکسان نخواهند بود. در نهایت، زمانی که لولهها شروع به خوردگی میکنند، سرب میتواند در آب منزل شما جاری شود. اگر لوله مورد نظر برای آب آشامیدنی استفاده می شود، است در پس شما با مشکل بزرگی روبرو هستید.