نکات مهم آبکاری الکتریکی فلزات

مقدمه ای بر آبکاری الکتریکی فلزات

آبکاری الکتریکی فلزات چیست؟ نحوه آبکاری الکتریکی فلزات چگونه است؟ از چه موادی برای این نوع آبکاری استفاده می شود و هزاران سوال این چنینی که به ذهن کاربران خطور می کند. آبکاری فرایندی است که از آن در اغلب صنایع بکار گرفته می شود. خصوصا صنایعی که با انواع فلزات مثل فولاد سروکار دارند. به همین دلیل کاربران زیادی تمایل دارند با نکات مهم آبکاری فلزات آشنا شوند.

دلایل نیاز به ابکاری الکتریکی فلزات

از آنجایی که اغلب فلزات و آلیاژها در مقابل شرایط بد محیطی مقاومت چندانی ندارند و دچار خوردگی، ضربه، اکسید شدن، فشار و … می شوند از این فرایند به منظور افزایش مقاومت آن ها استفاده می شود. در حال حاضر آبکاری فلز به روش های مختلفی انجام می گیرد که شامل آبکاری الکتریکی یا الکتروشیمیایی. آبکاری غوطه وری و آبکاری معمولی می باشد. ما قصد داریم در این مطلب در مورد آبکاری الکتریکی فلزات صحبت کنیم. به طور کلی نحوه آبکاری الکتریکی فلزات به این صورت است که لایه ای فلزی یا آلیاژی که در برابر عوامل محیطی مقاومت بالایی دارد بر روی فلز مورد نظر قرار داده می شود.

برای مطالعه مقالات مزتبط کلیک کنید

یعنی هم محصول و هم متریال آبکاری، هر دو فلز هستند. ولی این کار به همین سادگی ها نیست و یک کار کاملا تخصصی است. به همین دلیل در ادامه مطلب به معرفی نکات مهم آبکاری الکتریکی فلزات می پردازیم.

نحوه آموزش آبکاری الکتریکی فلزات

همانطور که اشاره نمودیم انجام و حتی یادگیری آبکاری فلزات یک فرایند عملی است و حتما باید به صورت عملی آموزش داده شود. اما دانستن برخی نکات تئوری خالی از لطف نیست و کمک می کند کاربران پیش از آموزش با یکسری نکات مهم آبکاری فلزات آشنا شوند. این نوع آبکاری شامل یک یک قطعه، پوشش فلزی که بر روی قطعه قرار می گیرد و جریانی که از یک منبع به محلول الکترولیتی منتقل می شود می باشد.

حمام الکترولیتی

در حمام الکترولیتی یک منبع جریان وجود دارد که سبب انتقال جریان به الکترولیت می شود. این قابلیت سبب می شود بتوان از فلزاتی نظیر کروم، نقره، طلا، مس، روی، آهن، پلاتین، قلع، کادمیم و سرب را برای پوشش دهی فلزات دیگر استفاده نمود.

از آبکاری الکتریکی به منظور حفاظت، مقاومت و دکوراسیون و تزئین فلزات استفاده می شود. به همین این نوع فلزات از مزایایی نظیر کاهش سطح اصطکاک، افزایش قابلیت جوشکاری، افزایش مقاومت در برابر خوردگی، افزایش سختی فلز و افزایش مغناطیس پذیری بهره مند می شوند.

آبکاری الکتریکی به چه موادی نیاز دارد؟

یکی از نکات مهم آبکاری الکتریکی آشنایی با مواد مورد نیاز برای این فرایند است. چرا که این مواد بر نتیجه نهایی آبکاری تاثیر می گذارند. از این رو معمولا این مواد را بر اساس کیفیت و نتیجه ای که مد نظر دارند انتخاب می کنند. علاوه بر کیفیت و نتیجه، شرایط آبکاری و حمام نیز تعیین کننده مواد آبکاری می باشند. بنابراین می توان گفت مواد مورد استفاده در آبکاری فلزات بسته به نتیجه نهایی، کیفیت، شرایط انجام آبکاری و حمام آبکاری متغیر است. به همین دلیل شناخت مواد مورد نیاز آبکاری مهمترین و اولین مرحله این فرایند می باشد.

در حال حاضر از فلزات و آلیاژهای زیر برای آبکاری الکتریکی استفاده می کنند:

• کروم: رایج ترین فلز برای آبکاری الکتریکی می باشد که از آن برای آبکاری و پوشش فلزات صنایع مختلف نظیر دوچرخه سازی، تجهیزات بیمارستانی، لوازم خانگی و … استفاده می شود. درست است به این نوع آبکاری، آبکاری کرومی می گویند ولی فلز مورد استفاده نیکل است.
• مس وآلیاژهای آن: از مس و آلیاژهایی نظیر برنج و برنز به وفور در آبکاری الکتریکی استفاده می شود.

سایر فلزات مصرفی این آبکاری عبارتند از:

• نیکل
• نیکل سیاه
• کروم
• پالادیوم
• آلیاژ پالادیوم
• طلا
• نقره
• مس
• روی
• برنج
• کادمیم
• پلاتین
• قلع

نکته قابل توجه دیگر این است که در آبکاری فلزات در برخی مواقع از یک فلز و در برخی مواقع از چند فلز به صورت آلیاژ استفاده می شود. طبیعتا استفاده از چند فلز برای آبکاری فلزات ارزش آبکاری را بیشتر می کند. البته تولید کنندگان ابتدا قیمت آبکاری با آلیاژ را برآورد می کنند و سپس اقدام به این عمل می نمایند.

نحوه آبکاری الکتریکی فلزات چگونه است؟

یکی از رایج ترین روش های آبکاری فلزات، آبکاری الکتروشیمیایی می باشد. در این روش از جایگزینی الکتریکی استفاده می گردد. برای این کار از آند و کاتد فلز که ویژگی های الکتریکی فلز هستند کمک گرفته می شود. نکته قابل توجه در این روش آبکاری این است که هم آند و هم کاتد در حمام الکترولیتی قرار می گیرند اما پوشش فلزی آبکاری فقط در قسمت کاتد قرار می گیرد.

حمامی که آند و کاتد درون آن غوطه ور می شوند مملو از نمک و فلزی می باشد که قرار است با آن آبکاری شوند. در این حمام یک جریان دی سی از بین آند و کاتد عبور می کند. عبور این جریان سبب می شود یون های فلزی روی کاتد بنشینند.

این نوع آبکاری فلزات شباهت هایی با روش الکتروفرمینگ دارد. اما برعکس روش الکتروفرمینگ، جنس ماده آبکاری و جنس محصول یکی است. در صورتی که در روش الکتروفرمینگ ابتدا یک لایه روی بر روی محصول قرار داده می شود و سپس آبکاری محصول با آلیاژ مورد نظر انجام می گیرد. به همین دلیل معمولا مقاومت فلزاتی که از این طریق آبکاری می شوند بیشتر است و طبیعتا قیمت آن نیز افزایش می یابد.

اگر در آبکاری فلزات از هر دو روش به صورت ترکیبی استفاده شود ارزش محصول نهایی به شدت افزایش می یابد. بنابراین یکی دیگر از نکات مهم آبکاری فلزات تشخیص و تعیین روش آبکاری است.

انتخاب الکترولیت

از دیگر نکات مهم آبکاری فلزات انتخاب الکترولیت مناسب است. چرا که این فاکتور نقش بسزایی در کیفیت آبکاری دارد. جالب اینجا است که هر کدام از این الکترولیت ها خواص و ویژگی های خاص خود را دارند. به این صورت که برخی از آن ها اسیدی، برخی بازی و برخی دیگر نمک فلزی یا نمک مذاب هستند. بنابراین اگر می خواهید مناسب ترین الکترولیت را برای آبکاری فلز خود انتخاب کنید باید به فاکتورهایی مثل خوردگی، اکسیداسیون، انعطاف پذیری، روشنایی محصول، مقاومت و … توجه کنید.

آماده کردن سطح فلزات برای آبکاری الکتریکی

یکی دیگر از نکات مهم آبکاری فلزات آماده سازی سطوح فلزی است. به این صورت که سطح فلز مورد نظر باید از هرگونه جرم و آلاینده ای پاک شود. در صورتی که این مرحله انجام نگیرد ناهمواری هایی در سطح فلزات باقی می ماند که سطح کیفیت آبکاری را به شدت پایین می آورند. از طرف دیگر در صورت عدم پاکسازی سطوح امکان دارد آلاینده هایی بر سطح فلزات باقی بمانند که از رسوب و چسبندگی فلز آبکاری جلوگیری کنند.

در صورت بروز چنین مشکلی مطمئنا از عمر مفید فلز آبکاری شده کاسته می شود. حال اگر می خواهید سطوح فلزات را آماده و آن ها را از هر آلاینده ای پاک کنید باید طبق مراحل زیر عمل نمایید:

• ابتدا سطح محصول را تمیز کنید. برای این کار می توانید از حلال های مختلف نظیر حلال های قلیایی، آب و یا حتی پاک کننده های اسیدی استفاده کنید.
• مرحله بعدی، پرداخت کردن است. پرداخت کردن یعنی یک دست کردن سطح محصول. در این مرحله از سمباده مخصوصی استفاده می شود تا سطح محصول کاملا یکدست شده و آبکاری به زیباترین شکل ممکن انجام گیرد. این مرحله کمک می کند آبکاری فلزات کاملا یکنواخت شود.
• آخرین مرحله شستن محصول است که این کار هم به صورت فیزیکی و هم شیمیایی انجام می گیرد. انتخاب شستن فیزیکی یا شیمیایی به نوع محصول بستگی دارد. برای شستن محصول به روش شیمیایی از حلال های شیمیایی و برای شستن فیزیکی از انرژی مکانیکی بهره گرفته می شود. مثلا می توانید با فشار زیاد آب به همراه یک فرچه تمام آلاینده های روی سطح محصول را پاک کنید.

خرید انواع ورق استیل

اگر برای پروژه های خود نیاز به ورق استنلس استیل با کیفیت دارید ولی در انتخاب گرید مناسب برای کاربرد خود احتیاج به مشاوره و راهنمایی دارید، اصلا نگران نباشید فروشگاه مسیحا با تیم تخصصی مشاوره در کنار شماست. با کارشناسان ما تماس بگیرید و یا از طریق فرم لینک زیر وارد صفحه فرم در خواست مشاوره شوید.

درخواست مشاوره تخصصی کاملا رایگان