معرفی ورق استیل ۳۰۹

ورق استیل ۳۰۹ چیست؟‌چه کاربرد‌هایی دارد؟ استاندارد های متداول آن چیست؟ چه خواصی دارد؟ برای پاسخ به تمام این سوالات این مقاله را مطالعه کنید.

فولادهای ضدزنگ، فولادهای پر آلیاژی هستند که به دلیل وجود مقادیر زیاد کروم، مقاومت به خوردگی بالاتری نسبت به سایر فولادها دارند. بر اساس ساختار کریستالی، آنها به فولادهای فریتی، آستنیتی و مارتنزیتی تقسیم می شوند. ورق استیل ۳۰۹ در دسته بندی استیل های ضد زنگ (استنلس استیل) قراردارد که در استاندارد دین (DIN)  آلمان با نام فولاد ۱.۴۸۲۸ شناخته می شود این آلیاژ با مشخصه X15CrNiSi20-12 نیز معرفی می شود. فولاد ضد زنگ درجه 309 در مقایسه با فولاد ضد زنگ 304 مقاومت و استحکام بالایی در برابر خوردگی دارد.

برای مطالعه در مورد ورق استیل ۳۰۴ رو کلمه لینک کلیک کنید.

استیل ۳۰۹ بگیر است یا نگیر؟

در مقالات گذشته ورق های استیل را در یک دسته بندی کلی به دو سری استیل بگیر و نگیر تقسیم کردیم و گفتیم که استیل بگیر جذب آهن ربا می شود و استیل نگیر جذب آهن ربا نمی شود. مطابق این تعریف و با توجه به آستنیتی بودن استیل ۳۰۹ این آلیاژ از نوع استیل ضدزنگ نگیر بوده و توسط آهن‌ربا جذب نمی‌شود. در اصطلاح بازاری به آن ورق نگیر ۴۰۹ نیز گفته می شود.

اگر با انواع دسته بندی های ورق استیل آشنا نیستید می‌توانید مقاله انواع ورق استیل را بخوانید.

استاندارد های متداول فولاد ۳۰۹:

برای گرید ۳۰۹ استاندارد های دیگری نیز وجود دارد اما استاندارد های معرفی شده در زیر و همچنین استاندارد دین(DIN) آلمان که پیش تر معرفی شد متداول ترین استانداردها برای ورق استیل ۳۰۹ می باشند.

ASTM…………….A 240

 ASME…………….SA240

AMS………………5523

فولاد ضد زنگ 309/309S

این محصول در بازار به صورت ورق، سیم پیچ ورق، صفحه، میله گرد، میله تخت فرآوری شده و محصولات لوله ای است.

عناصر تشکیل دهنده برحسب درصد:

کربن                                             0.2 حداکثر

کروم                                              22_24

آهن                                                 متعادل

منگنز                                              حداکثر 2

نیکل                                               12  – 15

فسفر                                               حداکثر 0.045

سیلیکون                                           1 حداکثر

گوگرد                                             حداکثر 0.03

خواص عمومی استلنس استیل ۳۰۹

آلیاژهای 309 و 309S فولادهای ضد زنگ حاوی کروم و نیکل و از نوع آستنیتی هستند که اغلب برای مصرف دردمای بالا استفاده می شوند. آلیاژهای 309 و 309S به دلیل داشتن مقادیر بالا کروم و نیکل در ترکیبات خود، بسیار مقاوم در برابر خوردگی هستند همچنین مقاومت فوق‌العاده‌ای در برابر اکسیداسیون و مقاومت عالی در برابر حرارت دارند و در عین حال استحکام خوبی در دمای اتاق و دما‌های بالا ارائه می‌کنند. تنها تفاوت قابل توجه بین ورق استیل 309 و استیل 309S  در مقدار عنصر کربن است. آلیاژ 309S دارای ترکیب کربن بسیار کمتری است که بارش کاربید را به حداقل می رساند و جوش پذیری را بهبود می بخشد.

این ورق استیل بامشخصه UNS S30900/S30908 نیز شناخته می شود.

کاربردهای ورق استیل  ۳۰۹ و ۳۰۹ S:

آلیاژهای 309 و 309S منحصراً به دلیل مقاومت در برابر اکسیداسیون در دمای بالا، استحکام عالی در دمای بالا، همراه با مقاومت آنها در برابر تغییر شکل و عوامل محیطی استفاده می شود. در ادامه برخی از کاربردهای این دو گرید ذکر می شود اما کاربرد آنها فقط محدود به موارد زیر نیست:

عناصر گرمایشی

قطعات موتور هواپیما و جت

مبدل های حرارتی

کربوریزه کردن محصولات آنیلینگ

تجهیزات جابجایی مشروبات الکلی سولفیت

آسترهای کوره

تجهیزات پالایشگاهی و فرآوری شیمیایی

قطعات اگزوز خودرو

مقاومت در برابر خوردگی آلیاژ ۳۰۹

ورق استیل ۳۰۹ مقاومت در برابر خوردگی عالی را ارائه می دهد همچنین نسبت به آلیاژ 304 در برابر جوهای دریایی مقاوم تر بوده و عملکرد بهتری دارد. از آلیاژ ۳۰۹ اغلب در دماهای بالا و برای استفاده در شرایطی که از مقاومت در برابر اکسیداسیون نیاز است استفاده می شود.

به طور کلی این سری از فولاد در دسته  فولادهای مقاوم در برابر حرارت در نظر گرفته می شوند. دمای پوسته پوسته شدن مخرب در ورق استیل ۳۰۹ تقریباً 2000 درجه فارنهایت است.

 خوردگی در دمای بالا

آلیاژ 309 در اکثر شرایط در برابر خوردگی در دمای بالا مقاومت می کند. دمای عملیاتی آلیاژ ۳۰۹ به شرح زیر است:

این آلیاژ به خوبی آلیاژ 600 (UNS N06600) یا آلیاژ 800 (UNS N08800) در محیط های حاوی نیترید یا کربوهیداسیون عمل نمی کند، اما در این شرایط عملکرد بهتری نسبت به سایر فولادهای ضد زنگ مقاوم در برابر حرارت دارد.

عملیات حرارتی استیل ۳۰۹

این آلیاژ نمی تواند از طریق عملیات حرارتی سخت شود زیرا فقط از آستنیت در دمای اتاق تشکیل شده است. استحکام کششی و تسلیم بالاتری که می توان از طریق سرد کاری به دست آورد و به دنبال آن بازپخت کامل نباشد، در دماهای بالاتر که این آلیاژها استفاده می شوند پایدار نیستند.

قابلیت جوشکاری ورق استیل ۳۰۹

کلاس آستنیتی فولادهای زنگ نزن معمولاً قابل جوش هستند. به طور کلی دارای جوش پذیری معادل رایج ترین آلیاژهای کلاس آستنیتی 304 و 304L در نظر گرفته می شود. همچنین توجه ویژه ای برای جبران ضریب انبساط حرارتی بالاتر برای جلوگیری از تاب برداشتن و اعوجاج مورد نیاز است.

ماشین کاری

فولاد ضد زنگ درجه 309 را می توان مشابه فولاد ضد زنگ 304 ماشینکاری کرد.

جوشکاری آلیاژ ۳۰۹

فولاد ضد زنگ درجه 309 را می توان با استفاده از روش های جوشکاری ذوبی یا مقاومتی جوش داد. روش جوش اکسی استیلن برای جوشکاری این آلیاژ ترجیح داده نمی شود.

کار داغ

فولاد ضد زنگ درجه 309 در دمای 1177 درجه سانتیگراد (2150 درجه فارنهایت) گرم کار می شود و سپس در دمای 982 درجه سانتیگراد (1800 درجه فارنهایت) گرم می شود. سپس می توان آن را به سرعت خاموش کرد. برای بازیابی خاصیت مقاومت در برابر خوردگی آن می توان آنیل پس از کار را انجام داد.

کار سرد

ورق استیل 309 در دمای اتاق تنها دارای فاز آستنیت است و قبلیت سخت شدن توسط عملیات حرارتی را ندارد. فولاد ۳۰۹ از سرعت سخت شدن  بالایی دارد. در این آلیاژ از طریق کار سرد یا گرم می توان به استحکام مکانیکی بالاتری دست یافت، البته این گرید معمولاً در چنین شرایطی در دسترس نمی باشد. استحکام‌کششی که از طریق کار سرد و عدم آنیل شدن کامل در ادامه فرآیند بدست می آید، برای کاربردهای در دماهای بالاتر پایدار نیستند. به خصوص خاصیت خزشی یان آلیاژ ممکن است تحت تاثیر استفاده نامطلوب از مواد کار سرد در دماهای بالا قرار بگیرد.

آنیل کردن

فولاد ضد زنگ درجه 309 در دمای 1038-1121 درجه سانتیگراد (1900-2050 درجه فارنهایت) آنیل می شود و سپس در آب خاموش می شود.

سخت شدن

فولاد ضد زنگ درجه 309 به عملیات حرارتی واکنش نشان نمی دهد. استحکام و سختی این آلیاژ را می توان با کار سرد افزایش داد.

سایر کاربرد‌ها ورق استیل ۳۰۹

فولاد ضد زنگ درجه 309 در موارد زیر استفاده می شود:

بافل دیگ

اجزای کوره

آستر فر

سایر ظروف با دمای بالا

ورق های جعبه آتش نشانی

آیا ورق استیل ۳۰۹ در ایران تولید می شود؟

با توجه به عدم وجود زیرساخت های لازم ، شرایط مناسب و سایر عوامل موثر این آلیاژ در ایران تولید نمی شود و این محصول وارداتی است در نتیجه بسیاری از تجار اقدام به واردات این محصول استراتژیک نموده اند .

از کشورهای تولید کننده این محصول می‌توان به آمریکا ، آلمان ، ژاپن ، اوکراین ، کره جنوبی ، چین آفریقای جنوبی و فرانسه اشاره کرد.

در گذشته این استیل از امریکا ، آلمان و ژاپن هم وارد کشور می شدند اما در دحال حاضر بیشتر این ورقه ها از چین، تایوان، کره جنوبی و آفریقای جنوبی وارد کشور می شوند.

قیمت ورق استیل 309

در خصوص قیمت ورق استیل ۳۰۹ باید بدانید که قیمت  ثابت و تعیین شده ای وجود ندارد و این محصول نیز همچون سایر محصولات با توجه به ضخامت، مقدار سفارش، ابعاد و سایر عوامل تعیین می شود همچنین در شرایط کنونی با توجه به وارداتی بودن محصول و همچنین متغیر بودن نرخ ارز که منجر به نوسان قیمت ها می شود نمی توان نرخ ثابتی برای این محصول تعیین کرد لذا نیاز است پیش از اقدام به ثبت سفارش ابتدا از فروشگاه‌های معتبرقیمت را استعلام بگیرید و سپس اقدام به خرید کنید .